CẢM NẮNG, CẢM NÓNG VÀ NHỮNG BIỆN PHÁP ĐẢM BẢO SỨC KHOẺ CHO ĐÀN GIA SÚC
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH CẢM NÓNG, CẢM NẮNG
Bệnh xảy ra chủ yếu vào những ngày nắng nóng, oi bức, khi gia súc làm việc hoặc chăn thả trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.
Gia súc được nuôi nhốt, vận chuyển đường dài ở mật độ cao, kém thông thoáng.
Gia súc mang thai, quá béo hoặc có bộ lông quá dày cũng là nguyên nhân gây ra cảm nóng.
a. Triệu chứng khi bị cảm nắng
- Giai đoạn đầu: Khi bệnh mới phát:
Con vật có biểu hiện choáng váng, đi đứng siêu vẹo; kiểm tra niêm mạc mắt tím bầm, da khô, gia súc có biểu hiện khó nuốt.
Con vật sốt cao 40 – 41,5 oC.
Kiểm tra thấy gia súc thở khó, tần số hô hấp và tim mạch tăng, đồng tử mắt lúc đầu dãn rộng, sau đó thu hẹp rồi mất phản xạ.
- Giai đoạn sau: Bệnh tiến triển nặng hơn.
Bệnh súc có biểu hiện co giật, điên cuồng, sợ hãi; mắt đỏ ngầu, lồi ra ngoài; mạch nhanh và yếu.
Gia súc ngày càng khó thở, thở giật cục, sau cùng đổ ngã tự nhiên, hôn mê, co giật mất phản xạ rồi chết.
Gia súc chết với các bệnh tích sung huyết não, màng não, các cơ quan nội tạng sung huyết, xuất huyết.
b. Triệu chứng khi bị cảm nóng
- Giai đoạn đầu:
Con vật thở nhanh, toàn thân vã mồ hôi, đồng tử mắt giãn rộng.
Kiểm tra thấy tim đập nhanh, thân nhiệt tăng, niêm mạc mắt sung huyết, đỏ ửng, các mạch quản nổi rõ.
- Giai đoạn sau:
Con vật rất khó thở, hóp bụng để thở.
Con vật có hiện tượng co giật cơ môi, cơ nhai, nôn mửa.
Con vật điên cuồng, hôn mê, co giật rồi chết.
Khi chết sùi bọt mép, có khi lẫn máu. Kiểm tra thấy máu khó đông, màng não, phổi bị sung huyết và phù.
Con vật mệt mỏi, mất thăng bằng, đi lảo đảo, thân nhiệt tăng cao (40-41oC).
Gia súc thở nhanh, lúc thở chậm, tim đập nhanh có khi bị loạn nhịp.
Khi bệnh đã nặng, không có biện pháp chữa trị kịp thời để gia súc thân nhiệt tăng cao hơn 43oC, sùi bọt mép, có khi trào máu ra và chết.
CÁC BIỆN PHÁP CHỐNG NÓNG CHO GIA SÚC
Về chuồng trại:
Nên dùng bạt hoặc tranh tre, nứa lá... phủ lên mái để chống nóng; xung quanh chuồng nuôi trồng cây xanh tạo bóng mát. Chuồng trại đảm bảo thoáng mát, có mái che chắn chống ánh nắng chiếu trực tiếp vào chuồng nuôi. Đối với bà con miền núi cần làm lán trại để che nắng.
Đối với các trang trại chăn nuôi tập trung, vào mùa hè nhất thiết phải có hệ thống làm mát như giàn phun mưa, hệ thống quạt thông gió hoặc hệ thống làm mát bằng hơi nước ở đầu chuồng nuôi để làm giảm nhiệt độ trong chuồng nuôi.
Hệ thống quạt thông gió giảm nhiệt độ trong chuồng nuôi
Mật độ nuôi:
Vào mùa hè, chúng ta nên giảm mật độ nuôi so với khuyến cáo, nuôi nhốt với mật độ vừa phải để tạo sự thông thoáng trong chuồng nuôi.
- Đối với lợn: Lợn nái 3-4m²/con, lợn thịt 2m²/con. Tắm mát cho lợn 1-2 lần/ngày. Cho lợn uống đủ nước sạch, mát, bổ sung B-complex, chất điện giải, men tiêu hóa, hạ sốt… để giải nhiệt và tăng cường sức đề kháng.
- Đối với trâu bò: Chăn thả vào sáng sớm và chiều mát. Nên buộc trâu bò ở những nơi có cây xanh bóng mát cho trâu bò nghỉ ngơi. Tắm trải cho trâu bò 2- 3 lần/ngày để làm giảm nhiệt độ cơ thể.
Chế độ ăn uống
Trong những ngày nắng nóng, quá trình trao đổi chất, tiêu hóa hấp thu của con vật bị rối loạn, làm giảm khả năng thu nhận thức ăn. Vì vậy cần chú ý các vấn đề sau:
- Tăng cường thức ăn xanh như rau xanh, cỏ tươi và các loại vitamin A, C.
- Tăng cường thức ăn giàu đạm, giảm lượng thức ăn tinh bột, mỡ, đường trong khẩu phần. Đặc biệt, trong chăn nuôi lợn.
- Nên thay đổi giờ ăn, cho ăn vào lúc sáng sớm, chiều mát hoặc vào ban đêm. Đặc biệt vào những ngày nắng nóng, cần giảm 5 – 10% lượng thức ăn so với những ngày bình thường.
- Cung cấp đầy đủ nước sạch và mát cho gia súc uống; tốt nhất chúng ta nên lắp các máng uống tự động để đảm bảo gia súc luôn có nước để uống.
Thay đổi giờ ăn sang sáng sớm hoặc chiều mát |
Chế độ chăm sóc:
Không nên chăn thả hoặc cho đi làm việc sau 10 giờ trưa và trước 14 giờ chiều để tránh trường hợp gia súc bị cảm nóng, cảm nắng. Nên chăn thả ở những nơi có cây xanh bóng mát cho trâu bò nghỉ ngơi.
Thường xuyên tắm cho gia súc (1- 2 lần/ngày), chú ý không nên tắm vào buổi trưa và lúc nắng nóng.
Đối với gia súc non sơ sinh hay theo mẹ cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, đảm báo chúng phải luôn được mát và khô ráo. Tuyệt đối không làm ẩm ướt nền chuồng.
Để tăng cường sức đề kháng, phòng chống “stress nhiệt” cho gia súc, cần bổ sung thêm các chất điện giải, các loại vitamin, nhất là vitamin C pha vào nước uống.
Công tác vệ sinh phòng bệnh:
Vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi; khơi thông cống rãnh để hạn chế phân, nước tiểu đọng lại trong chuồng nuôi; hạn chế ruồi, muỗi, bọ mạt, ve... bằng cách phát quang bụi rậm và vệ sinh sạch sẽ môi trường xung quanh.
Định kỳ phun tiêu độc khử trùng chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng nuôi.
Tiêm vắc xin phòng bệnh:
- Đối với lợn: Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin: Phó thương hàn, dịch tả, tụ huyết trùng, Lở mồm long móng… để lợn có miễn dịch phòng bệnh. Phòng chống bệnh viêm phổi lợn trong mùa hè.
- Đối với trâu, bò: Phòng bệnh cho trâu bò bằng các loại vacxin Viêm da nổi cục, Lở mồm long móng, tụ huyết trùng ….
Thường xuyên theo dõi sức khỏe đàn vật nuôi, phát hiện sớm vật nuôi có dấu hiệu bất thường để cách ly theo dõi và điều trị kịp thời. Trường hợp có gia súc bệnh chết phải đảm bảo việc tiêu hủy đúng nơi quy định, không được vứt xác động vật ra môi trường xung quanh làm lây lan dịch bệnh.
ĐIỀU TRỊ CẢM NẮNG, CẢM NÓNG
Tìm mọi biện pháp tăng cường thải nhiệt cho cơ thể.
Phục hồi và duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh, tim mạch và hô hấp.
Tăng cường các biện pháp trợ sức, trợ lực cho con vật.
Bà con có thể tham khảo một số loại thuốc bổ dưới đây:
Hepa Pro - tăng cường chức năng gan thận, giải độc, kích thích ăn ngon
Vitamina AD3E - Phòng trị thiếu hụt vitamin, tăng sức đề kháng
Vigoton - Ổn định quá trình trao đổi chất, bảo vệ gan, tăng sức đề kháng cho vật nuôi