CHĂN NUÔI GIA CẦM GẶP KHÓ KHĂN - GIẢI PHÁP GỠ KHÓ?

TÌNH HÌNH GIÁ SẢN PHẨM GÀ

Sáng 27/4, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp chăn nuôi gia cầm trong tình hình mới. Tại hội nghị, các chuyên gia, doanh nghiệp đã kiến nghị các giải pháp nhằm khơi thông thị trường tiêu thụ cũng như cần kiểm soát sản phẩm gia cầm nhập khẩu để đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng và người chăn nuôi.
Theo Cục Chăn nuôi, trong quý I/2023, chăn nuôi gia cầm trên cả nước phát triển ổn định. Đàn gia cầm ước khoảng 551,4 triệu con, tăng 2,4%; sản lượng thịt gia cầm ước đạt 563,2 nghìn tấn, tăng 4,2%; trứng ước đạt 4,7 tỷ quả, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2022.  
Các tháng đầu năm 2023, giá gà trắng có sự chênh lệch giữa các miền trong cả nước, dao động từ 17.000 -35.000 đồng/kg thịt hơi, giá gà miền Bắc cao hơn miền Trung và miền Nam và tuỳ thời điểm và vùng miền. Giá bình quân từ đầu năm 2023 đến nay là 25.600 đồng/kg. Giá gà thịt lông trắng giống đến tháng 4 dao động từ 9.000-13.000đồng/con.
Giá gà thịt lông màu nuôi công nghiệp không có chênh lệch giữa các miền. Trong tháng 1/2023, giá duy trì 39.000-43.000 đồng/kg, đến tháng 2 giảm xuống còn 33.000 đồng/kg và tăng lên 38.000 đồng/kg trong tháng 3; sau đó giảm còn 26.000-32.000 đồng/kg trong tháng 4.

Mặc dù chăn nuôi gia cầm có tăng trưởng tương đối cao nhưng kém bền vững. Giá sản phẩm gia cầm trong thời gian dài luôn ở dưới giá thành sản xuất.

Sáng 27/4, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp chăn nuôi gia cầm trong tình hình mới. Tại hội nghị, các chuyên gia, doanh nghiệp đã kiến nghị các giải pháp nhằm khơi thông thị trường tiêu thụ cũng như cần kiểm soát sản phẩm gia cầm nhập khẩu để đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng và người chăn nuôi.
Theo Cục Chăn nuôi, trong quý I/2023, chăn nuôi gia cầm trên cả nước phát triển ổn định. Đàn gia cầm ước khoảng 551,4 triệu con, tăng 2,4%; sản lượng thịt gia cầm ước đạt 563,2 nghìn tấn, tăng 4,2%; trứng ước đạt 4,7 tỷ quả, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2022.  

Các tháng đầu năm 2023, giá gà trắng có sự chênh lệch giữa các miền trong cả nước, dao động từ 17.000 - 35.000 đồng/kg thịt hơi, giá gà miền Bắc cao hơn miền Trung và miền Nam và tuỳ thời điểm và vùng miền. Giá bình quân từ đầu năm 2023 đến nay là 25.600 đồng/kg. Giá gà thịt lông trắng giống đến tháng 4 dao động từ 9.000-13.000đồng/con.
Giá gà thịt lông màu nuôi công nghiệp không có chênh lệch giữa các miền. Trong tháng 1/2023, giá duy trì 39.000 - 43.000 đồng/kg, đến tháng 2 giảm xuống còn 33.000 đồng/kg và tăng lên 38.000 đồng/kg trong tháng 3; sau đó giảm còn 26.000-32.000 đồng/kg trong tháng 4.

Hội nghị Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp chăn nuôi gia cầm trong tình hình mới.

Trong các tháng đầu năm 2023, giá trứng gà dao động từ 1.750 – 2.200 đồng/quả; trứng vịt từ 2.200 – 2.4000 đồng/quả.
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA), mặc dù chăn nuôi gia cầm có tăng trưởng tương đối cao nhưng kém bền vững. Giá sản phẩm gia cầm trong thời gian dài luôn ở dưới giá thành sản xuất. Chưa bao giờ mà người chăn nuôi gia cầm ngắn ngày mà phải nuôi tới trên 100 ngày, gà thịt phải nuôi thành gà đẻ. Thương lái lợi dụng “giải cứu” trứng để ép người chăn nuôi.

XUẤT NHẬP KHẨU 
Trong khi đó, trong 5 năm gần đây sản lượng thịt giải nhập khẩu hàng năm tăng liên tục (trên 15%/năm), chiếm từ 20-25% tổng sản lượng thịt gà tiêu thụ trong nước. Bên cạnh các sản phẩm thịt gà nhập khẩu chính ngạch, hàng năm, một khối lượng lớn gà sống để loại thái được nhập tiểu ngạch, thậm chỉ nhập lậu qua biên giới (theo ước tính của các chuyên gia khoảng 200.000 – 250.000 tấn/năm).
Cũng theo ông Nguyễn Thanh Sơn, so với các nước có nền chăn nuôi phát triển, các quy định về nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi của nước ta còn dễ dãi và lỏng lẻo. Trong khi đó, để xuất khẩu được sản phẩm trứng gia cầm, chúng ta phải chịu rất nhiều rào cản nghiêm ngặt tại các nước nhập khẩu, khiến các mặt hàng sản phẩm chăn nuôi của th đang bị yếu thể và thiệt thời ngay trên sân nhà.
Còn chưa kể đến, hiện nay đang có rất nhiều sản phẩm dùng làm thức ăn cho chăn nuôi như chân, đầu, cổ, cánh, lòng mề gia súc, gia cầm, thậm chí sản phẩm chăn nuôi có sử dụng chất cấm… nhưng vẫn được tuồn vào thị trường Việt Nam làm thực phẩm cho con người. Nếu không kiểm soát tình trạng này thì sản xuất trong nước sẽ vô cùng bất ổn.
“Đã đến lúc có các biện pháp phi thuế quan để bảo vệ sản xuất trong nước, tránh tình trạng nhập siêu các sản phẩm gia cầm như thời gian qua. Đề nghị các bộ, ngành sớm xây dựng các hàng rào kỹ thuật một cách hợp lý và phù hợp thông lệ quốc tế”, ông Nguyễn Thanh Sơn đề xuất.
Bên cạnh đó, tăng cường kiểm soát, tập trung ngăn chặn, phát hiện xử lý nghiêm những trường hợp vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới; trong đó, có gà để loại thải, tạo hành lang biên giới an toàn nhằm ngăn chặn dịch bệnh tái bùng phát và gây áp lực lên thị trường trong trong nước. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Công An tăng cường kiểm tra, giám sát đối với việc nhập lậu động vật và sản phẩm từ động vật qua biên giới.

Trước bối cảnh sản xuất và tiêu thụ đó, ông Nguyễn Thanh Sơn đề nghị, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét rà soát lại chiến lược phát triển gia cầm trong trung và dài hạn. Theo đó, định hướng phát triển cần hải hòa giữa phát triển số lượng và chất lượng, coi trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất hơn là tăng quá nóng về số lượng. Đồng thời, hạn chế tặng số lượng và quy mô trang trại tại một số khu vực, vùng sinh thái có mật độ chăn nuôi cao.

Các bộ ngành và địa phương xem xét kỹ lưỡng các dự án đầu tư mới, đặc biệt là đối với các dự án đầu tư vào lĩnh vực sản xuất thịt lợn và gia cầm. Trong 5 năm tới, các địa phương siết chặt việc cấp phép các dự án đầu tư chăn nuôi mới, quy mô lớn. Nếu các dự án đó không gắn với phương án chế biến, xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi thì không nên cấp phép.  Đồng thời, mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm gia cầm.

MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP

Theo ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, thời gian vừa qua, giá bán sản phẩm chăn nuôi luôn dưới giá thành sản xuất, đặc biệt gà lông trắng. 
Nguyên nhân được ông Tống Xuân Chinh chỉ ra là, nguyên liệu thức ăn chăn nuôi đầu vào tăng rất cao. Do sức sản xuất rất là lớn, năm 2022, Việt Nam nhập khẩu gần 3,4 triệu con gia cầm giống nên đàn gia cầm tăng nhanh về đầu con. Trong khi đó, sức tiêu dùng trong nước lại có hạn, đều này dẫn tới cung lớn hơn cầu.
Để giải quyết tồn tại này cần có lộ trình, nhưng giải pháp trước mắt đó là vài trò của Hiệp hội rất quan trọng. Hiệp hội tăng cường liên kết, phối hợp trong nội khối chăn nuôi gia cầm, liên kết theo chuỗi giá trị, từ đó giảm được chi phí đầu vào, đảm bảo đầu ra sản phẩm.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng sẽ chỉ đạo tăng cường liên kết sản xuất, đặc biệt là tổ đội sản xuất, đứng đầu chuỗi giá trị đó là doanh nghiệp để dẫn dắt bà con sản xuất theo tiêu chuẩn, thu mua sản phẩm cho bà con.
Để tăng cường kiểm soát sản phẩm gia cầm nhập khẩu, bên cạnh việc tuân thủ các điều kiện đã ký kết về thương mại, Việt Nam cũng xây dựng các tiêu chuẩn để ngăn chặn các sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này sẽ đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng cũng như người chăn nuôi trong nước, ông Tống Xuân Chinh cho biết./.

Trong các tháng đầu năm 2023, giá trứng gà dao động từ 1.750 – 2.200 đồng/quả; trứng vịt từ 2.200 – 2.400 đồng/quả. Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA), mặc dù chăn nuôi gia cầm có tăng trưởng tương đối cao nhưng kém bền vững. Giá sản phẩm gia cầm trong thời gian dài luôn ở dưới giá thành sản xuất. Chưa bao giờ mà người chăn nuôi gia cầm ngắn ngày mà phải nuôi tới trên 100 ngày, gà thịt phải nuôi thành gà đẻ. Thương lái lợi dụng “giải cứu” trứng để ép người chăn nuôi.

Trong khi đó, trong 5 năm gần đây sản lượng thịt giải nhập khẩu hàng năm tăng liên tục (trên 15%/năm), chiếm từ 20-25% tổng sản lượng thịt gà tiêu thụ trong nước. Bên cạnh các sản phẩm thịt gà nhập khẩu chính ngạch, hàng năm, một khối lượng lớn gà sống để loại thái được nhập tiểu ngạch, thậm chỉ nhập lậu qua biên giới (theo ước tính của các chuyên gia khoảng 200.000 – 250.000 tấn/năm).

Cũng theo ông Nguyễn Thanh Sơn, so với các nước có nền chăn nuôi phát triển, các quy định về nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi của nước ta còn dễ dãi và lỏng lẻo. Trong khi đó, để xuất khẩu được sản phẩm trứng gia cầm, chúng ta phải chịu rất nhiều rào cản nghiêm ngặt tại các nước nhập khẩu, khiến các mặt hàng sản phẩm chăn nuôi của th đang bị yếu thể và thiệt thời ngay trên sân nhà.

Còn chưa kể đến, hiện nay đang có rất nhiều sản phẩm dùng làm thức ăn cho chăn nuôi như chân, đầu, cổ, cánh, lòng mề gia súc, gia cầm, thậm chí sản phẩm chăn nuôi có sử dụng chất cấm… nhưng vẫn được tuồn vào thị trường Việt Nam làm thực phẩm cho con người. Nếu không kiểm soát tình trạng này thì sản xuất trong nước sẽ vô cùng bất ổn.

“Đã đến lúc có các biện pháp phi thuế quan để bảo vệ sản xuất trong nước, tránh tình trạng nhập siêu các sản phẩm gia cầm như thời gian qua. Đề nghị các bộ, ngành sớm xây dựng các hàng rào kỹ thuật một cách hợp lý và phù hợp thông lệ quốc tế”, ông Nguyễn Thanh Sơn đề xuất.

Bên cạnh đó, tăng cường kiểm soát, tập trung ngăn chặn, phát hiện xử lý nghiêm những trường hợp vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới; trong đó, có gà để loại thải, tạo hành lang biên giới an toàn nhằm ngăn chặn dịch bệnh tái bùng phát và gây áp lực lên thị trường trong trong nước. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Công An tăng cường kiểm tra, giám sát đối với việc nhập lậu động vật và sản phẩm từ động vật qua biên giới.
Trước bối cảnh sản xuất và tiêu thụ đó, ông Nguyễn Thanh Sơn đề nghị, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét rà soát lại chiến lược phát triển gia cầm trong trung và dài hạn. Theo đó, định hướng phát triển cần hải hòa giữa phát triển số lượng và chất lượng, coi trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất hơn là tăng quá nóng về số lượng. Đồng thời, hạn chế tặng số lượng và quy mô trang trại tại một số khu vực, vùng sinh thái có mật độ chăn nuôi cao.
Các bộ ngành và địa phương xem xét kỹ lưỡng các dự án đầu tư mới, đặc biệt là đối với các dự án đầu tư vào lĩnh vực sản xuất thịt lợn và gia cầm. Trong 5 năm tới, các địa phương siết chặt việc cấp phép các dự án đầu tư chăn nuôi mới, quy mô lớn. Nếu các dự án đó không gắn với phương án chế biến, xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi thì không nên cấp phép.  Đồng thời, mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm gia cầm.

Theo ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, thời gian vừa qua, giá bán sản phẩm chăn nuôi luôn dưới giá thành sản xuất, đặc biệt gà lông trắng. Nguyên nhân được ông Tống Xuân Chinh chỉ ra là, nguyên liệu thức ăn chăn nuôi đầu vào tăng rất cao. Do sức sản xuất rất là lớn, năm 2022, Việt Nam nhập khẩu gần 3,4 triệu con gia cầm giống nên đàn gia cầm tăng nhanh về đầu con. Trong khi đó, sức tiêu dùng trong nước lại có hạn, đều này dẫn tới cung lớn hơn cầu.
Để giải quyết tồn tại này cần có lộ trình, nhưng giải pháp trước mắt đó là vài trò của hiệp hội rất quan trọng. Hiệp hội tăng cường liên kết, phối hợp trong nội khối chăn nuôi gia cầm, liên kết theo chuỗi giá trị, từ đó giảm được chi phí đầu vào, đảm bảo đầu ra sản phẩm.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng sẽ chỉ đạo tăng cường liên kết sản xuất, đặc biệt là tổ đội sản xuất, đứng đầu chuỗi giá trị đó là doanh nghiệp để dẫn dắt bà con sản xuất theo tiêu chuẩn, thu mua sản phẩm cho bà con.
Để tăng cường kiểm soát sản phẩm gia cầm nhập khẩu, bên cạnh việc tuân thủ các điều kiện đã ký kết về thương mại, Việt Nam cũng xây dựng các tiêu chuẩn để ngăn chặn các sản phẩm không đảm bảo an toàn thực phẩm. Điều này sẽ đảm bảo lợi ích của người tiêu dùng cũng như người chăn nuôi trong nước, ông Tống Xuân Chinh cho biết.    

  Theo Bích Hồng/BNEWS/TTXVN