CÁCH LỰA CHỌN VÀ KHAI THÁC HEO ĐỰC
07/04/23
Lại thêm một bài viết nữa chúng tôi cung cấp thông tin bổ ích để giúp bà con một mùa tái đàn thật là hiệu quả: Để có một mùa chăn nuôi hiệu quả chúng ta cần những con giống tốt, vượt trội về các chỉ số, và điều đó một nửa phụ thuộc vào con heo đực.
Heo đực được lựa chọn lấy làm giống có một tên gọi khác là heo nọc. Heo nọc thường được lấy từ giống thuần chủng hoặc giống có các phẩm chất tốt được lai tạo và thành công ở đời con. Ở Việt Nam có rất nhiều giống được du nhập từ khắp nơi trên trên thế giới và lai tạo thành công, những đời lai đầu tiên đã lên đời cụ kị và giá con lai đời sau đó có giá rất đắt đỏ vì những đặc tính vượt trội của nó. THỨC ĂN CHO HEO NỌC
CÁCH CHỌN HEO NỌC
Tạo ra heo đực giống tốt thì bà con phải định hướng mục đích nhân giống. Sau đó công nghệ tiên tiến lọc ra dạng cho năng suất cao nhất. Thực hiện công tác chọn lọc thì chúng ta phải qua từng giai đoạn khác nhau và rất chặt chẽ.
a. Chọn theo cơ sở di truyền
- Heo sơ sinh
Đầu tiên là giai đoạn lọc heo nọc sơ sinh, yêu cầu thứ nhất heo cần có nguồn gốc rõ ràng. Cân nặng sơ sinh khi ta bắt đầu lọc ít nhất từ 1,5kg trở lên. Sau đó chúng ta kiểm tra các tình trạng của chân móng, đảm bảo chân đứng không bị chụm, đứng không bị choãi hay có năm ngón.
Tiếp theo chúng ta chọn đến dịch hoàn của heo nọc, tất nhiên nó phải nổi rõ. Với chăn nuôi heo nọc thì hàng vú nhiều người không để ý. Tuy nhiên hàng vú ở đực giống ảnh hưởng rất nhiều đến mức độ sinh sản. Vú ở lợn đực tối thiểu phải được mười hai vú. Và yêu cầu thêm số vú trước dịch hoàn phải từ bốn trở lên, đây là những đặc điểm giúp đảm bảo về mức độ sản xuất tinh ở heo nọc.
- Heo sau cai sữa
Sau cái sữa chúng ta đã đến giai đoạn chuyển đàn, trung bình từ 50 - 60 ngày tuổi. Ở thời điểm này chúng ta phải cân từng cá thể và một lần nữa chọn lọc ngoại hình heo nọc tương tự ở sơ sinh.
Đây là giai đoạn cực kì quan trọng để đánh giá khả năng sinh trưởng của đàn heo nọc. Đó là kiểm tra năng suất bắt đầu từ 70-75 ngày, tương đương với cân nặng heo nọc từ 25-30 kg.
Từ những con heo nọc đã được chọn ở giai đoạn trước, bà con sẽ đưa vào kiểm tra năng suất. Các chỉ tiêu về chân, dịch hoàn cũng như vú cũng tương tự Heo sơ sinh. Trong quá trình tiến hành, chúng ta phải lập các phiếu theo dõi kiểm tra năng suất heo nọc.
Khi kiểm tra, ta theo dõi về dinh dưỡng mỗi ngày, ghi chép, tách riêng những con heo bị bệnh trong suốt quá trình kiểm tra. Kết thúc quy trình này tầm 155 - 160 ngày, tương đương với cân nặng 110kg. Ta tiến hành cân, siêu âm xác định các chỉ tiêu về chất lượng thịt. Ở đây chúng ta theo dõi về mỡ lưng, dày thăn, diện tích thăn thịt, phần trăm mỡ dắt. Lưu ý với bà con hiện nay có rất nhiều máy siêu âm. Và có nhiều đánh giá khác nhau, tuỳ theo điều kiện của chúng ta mà chọn loại phù hợp.
b. Chọn theo ngoại hình
Sau khi bà con đã chọn dựa trên cơ sở di truyền thì bắt đầu tiến hành chọn về ngoại hình. Đầu tiên chúng ta xem xét tổng thể con lợn đực đó như thế nào?
Về hình thể đối với heo nọc sinh trưởng thì ta thường hay lấy con thể trạng dài, cơ bắp nổi rõ. Tiếp đến chúng ta xem về mỡ, kiểm tra xem mỡ ở bụng vì nó sẽ ảnh hưởng đến độ hăng của heo nọc suốt thời kì khai thác. Như vậy bà con hãy chọn lấy những con có bụng thon gọn.
Tương tự phần trước chân cũng ảnh hưởng cho di chuyền và cả năng suất của heo nọc. Lấy những con chân đứng không cong không choãi, bàn chân trải.
Heo nọc thường được dùng để lấy tinh nên tinh hoàn là lựa chọn quan trọng mà ta sẽ không đánh giá được ở giai đoạn sơ sinh hay cai sữa. Đối với heo trưởng thành, chúng ta chọn con có đủ tinh hoàn, tinh hoàn phải to và nổi rõ.
Cuối cùng ta chọn đến vú giống như ở phần (a), vú trước bao quy đầu phải bốn vú trở lên, các vú phải nổi rõ, Phần bao quy đầu không được tích nước, nếu tích nước sẽ bị viêm trong quá trình chúng ta khai thác chúng.
TẬP TINH CHO HEO NỌC
Sau khi chọn được heo nọc ứng ý chúng ta phải tập tinh cho heo trước khi đưa vào khai thác. Chúng ta tập tinh tối đa 3 lần trước khi đưa vào sử dụng, cứ cách nhau mười hôm bà con lại tập một lần.
Các yêu tố chúng ta quan tâm trong quá trình tập tinh là thể tích, hoạt lực, nồng độ, tỷ lệ kỳ hình. các cá thể đạt tiêu chuẩn là thể tích từ 100ml trở lên. hoạt lực trên 0.7, nồng độ ít nhất một trăm năm muôi triệu triệu trên mL. Đạt như thế thì chúng ta đưa lợn đực giống vào sử dụng khai thác.
Trong quá trình tập tinh như vậy ta kiểm tra thêm bao quy đầu, dương vật heo nọc. Và tất cả quá trình tập như vậy bà con cần phải ghi chép. xong chúng ta sẽ đánh giá và đưa vào chọn khai thác heo nọc.
Tập xong và con đưa heo nọc vào khai thác. để khai thác một cách hiệu quả thì trong quá trình bà con phải lập hồ sơ trong từng cá thể . Tiếp đó chúng ta xác định thời gian cho từng cá thể. Bên cạnh đó và con phải lập kế hoạch cho các cá thể heo nái trong trại. Tiến hành ghi chép chất lượng tinh dịch sau mỗi lần khai thác, từ đánh giá đó mà bà con lựa chọn giữ lại hoặc là loại thải trong quá trình khai thác.
QUY TRÌNH CHĂM SÓC HEO NỌC
Khi đã chọn xong heo nọc tốt ta phải tạo môi trường thuận lợi cho nó phát triển. Yêu cầu đầu tiên chuồng trại phải chắc chắn đáp ứng với chức năng sinh lý theo đực giống. Chuồng ở tuỳ điều kiện xác định các vị trí khác nhau. Một số chỉ tiêu quan trong ta cần chú ý là diện tích, tầm sáu mét vuông là hợp lý. Nền hạn chế để bị trơn nhưng vẫn cần dễ dàng vệ sinh. Đặt các tấm đan nhằm tránh gây sứt móng lợn đực và thông thoáng.
Nhiệt tốt nhất cho sự sinh trưởng và hoạt động của heo nọc là từ mười tám tới hai mươi tư. Ấm từ 65-75%, tốc độ gió 0,2-0,7m/s .
Bởi vai trò đặc biệt của đực nên dinh dưỡng chúng ta phải đủ, chất lượng tốt. Tốt nhất chọn dòng cám công nghiệp chuyên cho heo đực giống.
Trường hợp không có cám sẵn chuyên dụng thì thay thế bằng thức ăn cho lợn nái nuôi con. Đực hậu bị dưới tám tháng thì bà con cho ăn từ hai đến hai cân rưỡi tuỳ thể trạng. Heo nọc khai thác trên một năm thì cho hai cân rưỡi tới ba cân trên ngày
Bên cạnh đó cần tắm cho heo nọc, đều đặn xem xét phần móng, cắt nếu cần thiết. Một từ những nguyên nhân làm cho heo nọc mất tinh đó là thời tiết, Nhiệt thay đổi. Nên ta cần thêm vitamin C vào khẩu phần ăn mỗi hôm.
Thêm Vịtamin A - D3 - E một bận trên tháng, cứ sau một đợt khai tinh bà con có thể dùng hai trứng gà. Quá trình cho heo nọc ăn thì ta cần loại bỏ lòng trắng. Bởi sẽ làm kém đến chất lượng của tinh của heo. Đối với những heo bị bệnh tuyệt đối cấm đưa vào khai thác.
MỘT SỐ LƯU Ý TRONG QUÁ TRÌNH KHAI THÁC TINH
Phải giữ nguyên ô chuồng khai thác , tránh thay đổi bất thường vì sẽ làm mất đi sự thoải mái, dễ gây ức chế cho heo nọc. Thời gian thích hợp nhất để lấy tinh trùng là bốn đến sáu giờ sáng. Mỗi con heo nọc lấy khoảng tầm hai tới ba năm. không nên khai thác quá nhiều vì già sẽ làm xấu đến chất lượng giống.
Tuỳ từng khu vực mà bà con để heo phối thẳng hay thu lại để làm thụ tinh nhân tạo. Nếu có lượng lớn heo nọc chất lượng tố cũng để bán giống được. Các trang trại lớn sẽ có khu riêng danh cho heo nọc, chăm sóc chế độ riêng.